W książce "Gry i zabawy na dobry klimat w grupie" chodzi o poprawę społecznego klimatu w grupie i w rodzinie, o dobre samopoczucie osób tworzących wspólnotę. Ale na początek zadajmy sobie następujące pytanie - kiedy mamy w grupie do czynienia ze złością? Kiedy człowiek się denerwuje?
Na przykład, gdy czuje się niesprawiedliwie potraktowany albo źle zrozumiany. Gdy inni się z niego wyśmiewają i drwią, gdy stawiane mu są zbyt niskie, czy też zbyt wysokie wymagania, kiedy jest atakowany albo gdy zostaje przeoczony, kiedy jest osamotniony lub gdy u jego boku stoją fałszywi "przyjaciele" itd. Zły nastrój wynika również z przejęcia zbyt dużej odpowiedzialności, a także kiedy niekończąca się nuda, i przestrzenna ciasnota, nieustająca kontrola i milczenie otoczenia drastycznie redukują przestrzeń naszych działań i możliwości.
Wszystkie te czynniki mogą negatywnie wpływać na poczucie pewności siebie i swojej wartości, a tym samym wywoływać również strach. Strach z kolei jest doskonałym podłożem, na którym rozwijają się agresje.
Agresja może przejawiać się na różne sposoby. U jednych kryje się ona za arogancją, prowokacją, drwiną i ironią. Wyraża się też otwartym atakiem - rękoczynami. Inne osoby reagują raczej płaczliwością, przesadną wrażliwością, czasem różnego rodzaju fobiami. Reakcje otaczającego nas środowiska są już zaprogramowane: ten, kto przeszkadza, usłyszy z pewnością: "To znowu ty, tego można się było po tobie spodziewać!" Komuś młodemu mówi się na przykład po raz setny: "Mój Boże, nie zachowuj się w taki sposób. Nie wyrośnie z ciebie nic dobrego!" A w wyniku tego staje się dokładnie to, co dodatkowo pogarsza sytuację: obie wyżej wspomniane osoby są na nowo sfrustrowane, ich potencjał agresywności zostaje podsycony, co powoduje wzmocnienie niepożądanego zachowania. Błędne koło zamyka się, a klimat grupowy rozwija się w odpowiedni do tego - negatywny - sposób.
Każdemu prowadzącemu grupę łatwiej będzie znaleźć wyjście z podobnego dylematu, gdy dostrzeże następujący fakt: prawie żadna osoba, która przeszkadza w jakikolwiek sposób, nie czuje się dobrze w swojej skórze. Cierpi ona z jakiegoś powodu, nawet jeśli głośno stara się przekonać wszystkich, że jest wręcz odwrotnie.
Zabawy stwarzają dobrą bazę
Przyczyny złości i cierpienia są bardzo różnorodne i mają charakter indywidualny. Tak samo wielostronne są jednakże możliwości wykrycia tych przyczyn, co pozwoli zrozumieć powody takich, czy innych reakcji u ludzi.
W tym celu potrzebne jest wykształcenie - że tak określę - społecznego wyczucia i rozwijanie społecznej inteligencji. Uważne obserwowanie, dokładne przysłuchiwanie się, wczuwanie się w sytuację drugiej osoby w trakcie komunikowania się są istotnymi warunkami, które muszą zostać spełnione, jeśli chcemy stworzyć zdolną do przezwyciężania obciążeń wspólnotę. Stanowią także o charakterystyce atmosfery zaufania. Celem jest tutaj wspólnota, która rozpoznaje potrzeby i obawy poszczególnych jej członków i potrafi wyjść im konstruktywnie naprzeciw, czyli grupa, w której można sobie nawzajem ufać.
Jak można tego dokonać dzięki humorowi i utrzymywaniu napięcia na odpowiednim poziomie, pokazuje niniejszy zbiór zabaw. Zawiera on liczne propozycje, które sprawiają przyjemność, pozwalają na lepsze poznanie samego siebie i innych oraz uczą pełnego harmonii współżycia w grupie.
Zabawy te mają wielostronne zastosowanie. Niezależnie od tego, czy chodzi o własną rodzinę, o grupy przedszkolne, klasy szkolne, grupy kolonijne, czy też młodzieżowe, dotyczą one wszystkich, którzy mają do czynienia z dziećmi i z młodzieżą. A przy tym, nie odgrywa to żadnej roli, jeśli do wspólnej zabawy zebrały się osoby z różnych przedziałów wiekowych, ponieważ rozdziały tej książki - poza kilkoma wyjątkami - nie są uporządkowane według specyficznych dla określonego wieku treści albo zdolności, lecz ogólnie zajmują się istotnymi aspektami życia w grupie.
Cele zabaw
Przede wszystkim chodzi o to, by wyostrzyć wzrok na ludzi i przedmioty w otaczającym nas świecie, a także o przyswojenie porządku i harmonii. Przedstawione zostały różne możliwości, w jaki sposób dwa "walczące ze sobą koguty" mogą się odreagować, a przy tym znaleźć kontakt ze sobą. Wszystkie zabawy prowadzą do wzmocnieni poczucia własnej wartości poszczególnych członków grupy, aby czuli się oni na siłach stawić czoła złożonym procesom dynamiki grupowej. Kto szuka pomysłów na pokonanie nudy, która może przecież bardzo szybko prowadzić do niezadowolenia i rozdrażnienia, ten również znajdzie tutaj coś dla siebie. Poza tym zbiór ten zawiera wiele zabaw o treściach dydaktycznych. Wymagają one główkowania, ale jednocześnie przekazują radość ze zdobywania wiedzy i z pewnością sprawią przyjemność nie tylko uczniom! Znajdziemy tutaj również kolorową mieszankę gier, które pomogą zorganizować wspólne spędzenie wolnego czasu.
Reguły zabaw
Wiele z zabaw obywa się bez żadnych materiałów lub wymaga tylko minimalnej ich ilości. Wykorzystywane przedmioty to prawie w każdym przypadku rzeczy, jakie spotykamy na co dzień w gospodarstwie domowym albo w pomieszczeniach typu klasa czy świetlica.
W przypadku zabaw dla wielu uczestników korzystne jest indywidualne ustalenie liczby osób, biorących udział w grze, w zależności od temperamentu i składu grupy.
Również kreatywne opracowywanie reguł może być wesołym i owocnym sposobem na spędzanie czasu. Dlatego też trzeba stworzyć uczestnikom taką możliwość. Ważne jest jedynie ustalenie, że żadna z zasad nie może w jakikolwiek sposób prowadzić do wyrządzenia krzywdy lub ośmieszenia któregoś z członków grupy.
Aby zabawy zostały uwieńczone sukcesem, istotne jest w dalszej kolejności, by wybrać dla nich pasujący moment! Na przykład zabawa prowadząca do pojednania, nie powinna zostać przeprowadzona bezpośrednio po burzliwej awanturze. Agresywne odczucia są jeszcze zbyt świeże, aby można było je po prostu wyłączyć na komendę prowadzącego. Inaczej jest w przypadku zabaw, które wprowadzają porządek: tutaj długie czekanie nie będzie naturalnie na miejscu. W międzyczasie ktoś inny mógłby posprzątać "pole walki" ...
W zabawach, w czasie których uczestnicy mają się otworzyć przed pozostałymi, olbrzymie znaczenie ma, oprócz doboru właściwego momentu, również odpowiednie ukształtowanie otoczenia! l tak na przykład większości ludzi łatwiej będzie mówić o sobie w spokojnym, przytulnym pomieszczeniu o przygaszonym świetle, niż w bezosobowej, zimnej hali z neonowym oświetleniem.
Wreszcie istotnym czynnikiem, którego znaczenia dla owocnej realizacji zabaw nie wolno nie doceniać, jest wprowadzenie. Słowa: "Bądźcie teraz cicho i słuchajcie. Pobawimy się w ... " to często zbyt mało, aby obudzić w grupie potrzebę zabawy. Podanie koniecznych informacji, a jeszcze lepiej ciekawe przejście do zabawy, np. pod postacią zagadki, z pewnością spowoduje wzrost napięcia u wszystkich uczestników.
Życzę więc wiele przyjemności, sukcesów i wspaniałego klimatu w grupie!
Źródło: Birgit Fuchs "Gry i zabawy na dobry klimat w grupie", Wydawnictwo Jedność 2009 r.
Gry i zabawy na dobry klimat w grupie
Cóż każda grupa powinna mieć dobry klimat, a określenie to nie może stać się pustym słowem, ale rzeczywistą przestrzenią szczęśliwego, harmonijnego rozwoju.
Najprzyjemniejszą i najskuteczniejszą formą pracy z dziećmi są zabawy - te, które zaprezentowaliśmy w naszej książce, są bezpieczne i praktyczne, sprawiają, że każde dziecko powie: "Kiedy znów pójdę do szkoły?".